Zuinig met spoed
27 juni 2018
Op vrijdag 15 juni organiseerde NAZNW voor bestuurders, managers en communicatieadviseurs in de spoedzorg de themabijeenkomst ‘Zuinig met spoed’. Tijdens deze bijeenkomst richtten wij ons specifiek op het beperken van de (onnodige) instroom richting de spoedzorg. Dagvoorzitter Marieke van Twillert van Medisch Contact nam de deelnemers mee in verschillende innovaties op dit gebied.
De drukte en capaciteitsproblematiek in de spoedzorg is de laatste jaren sterk toegenomen, dat wordt gevoeld door zowel patiënten als zorgverleners. Er zijn hiervoor verschillende oorzaken aan te wijzen, maar de schaarste op de arbeidsmarkt en toename van de zorgconsumptie door de vergrijzende bevolking spelen hierbij een belangrijke rol. Al met al zijn er hierdoor steeds meer piekmomenten voor spoedzorgorganisaties, waarbij de instroom van patiënten groter is dan de doorstroom en uitstroom, en een lokale ‘filevorming’ (crowding) in de patiëntenstromen ontstaat. Een onwenselijke en onveilige situatie die aandacht en oplossing behoeft.
Welke oplossingen zijn voorhanden?
Om crowding structureel te reduceren is er niet één afgebakende interventie voorhanden, er zullen binnen de gehele acute zorgketen (instroom, doorstroom, uitstroom) op verschillende niveaus (lokaal/regionaal/landelijk) interventies en innovaties nodig zijn. Tijdens deze bijeenkomst wilden wij ons nu eens specifiek richten op het beperken van de (onnodige) instroom, waarmee de spoedzorg mogelijk kan worden ontzien. Als NAZNW zien wij dat er nog heel veel winst mogelijk is op de dit vlak.
Wat is acuut, wat is spoed en wat is niet-acuut?
Deze vraag houdt vele ketenpartners in de zorg bezig. Uit onderzoek blijkt dat mensen vaak nog onnodig gebruik maken van HAP’s, SEH’s of RAV’s. Innovatieve oplossingen of systeemaanpassingen zouden hier wellicht verbetering in kunnen brengen.
Hoe was het programma opgebouwd?
De bijeenkomst startte vanuit het brede perspectief met een leerzame presentatie van Jaap van den Heuvel (Bestuursvoorzitter Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk & bijzonder hoogleraar Healthcare Management). Hij sprak hier over het oplossen van de capaciteitsproblematiek aan de hand van (meer) complexiteitsdenken. Vervolgens werden in 4 blokken verschillende (bij elkaar horende) innovaties belicht:
- Blok 1 Informeren, doceren en empoweren van patiënten – Het blijkt dat patiënten nogal eens onnodig gebruik (willen) maken van de spoedzorg, bijvoorbeeld omdat ze de ernst van hun klachten niet goed kunnen inschatten of niet goed weten hoe de spoedzorg in elkaar zit. De innovaties binnen dit blok grepen in op dit specifieke knelpunt.
- Blok 2 Monitoren van chronische patiënten – Chronische patiënten blijken relatief gezien vaker gebruik te maken van spoedzorg. Nieuwe bezoeken of heropnames zijn soms echter te voorkomen, bijvoorbeeld door de gezondheidstoestand van deze patiënten continue (van afstand) te monitoren.
- Blok 3 Verbetering van organisatie of inhoud triage – In algemene zin zorgt triage ervoor dat patiënten snel bij de juiste zorgorganisatie/verlener terecht komen. Hier blijken echter nog wel verbeteringen mogelijk in: 1. de organisatie van triage EN 2. de inhoud van de triage voor specifieke groepen. Deze verbeteringen voorkomen mogelijk onnodige consulten en/of vervoersbewegingen.
- Blok 4 Verbetering van prehospitale diagnostiek of expertise – Huisartsen en/of ambulancezorgverleners zouden verder gefaciliteerd kunnen worden in hun werk door het uitbreiden van hun diagnostische mogelijkheden, met bijvoorbeeld radiologie, CT/MRI, of point of care testen.
Wat was het doel van de bijeenkomst?
Wij wilden deelnemers in deze bijeenkomst vooral inspireren om in de eigen lokale keten (met elkaar) aan de slag te gaan met één of meer van de gepresenteerde innovaties. Hiernaast zouden wij met de ideeën uit blok 1 samen met een aantal deelnemers graag een werkgroep willen opstarten om verder te denken over een regionale publiekscampagne: ‘Zuinig met spoed!‘. Dit lijkt te zijn gelukt!
Tot slot, zijn de presentaties van de bijeenkomst beschikbaar?
Hieronder het programma met een hyperlinks naar de presentaties.
Opening
- Marieke van Twillert (Dagvoorzitter & journalist Medisch Contact)
Introductie op het thema ‘Zuinig met spoed!’ - Jaap van den Heuvel (Bestuursvoorzitter RKZ & bijzonder hoogleraar Healthcare Management)
Over (stoppen)marktwerking acute zorg, populatiebekostiging en betere spreiding tussen acute zorgorganisaties.
Blok 1 – Informeren, doceren en empoweren van patiënten
- Diane Scholl (Woordvoerder & manager Communicatie en Public Affairs InEen)
Over campagne gepast gebruik spoedzorg ‘Eerste hulp bij overbelasting’. - Gert-Jo van Doornik (Directeur & bestuurder MINDD)
Over de toekomst van de digitale toegang tot de acute zorg.
Blok 2 – Monitoren van chronische patiënten
- Monique Slee-Valentijn (Internist-ouderengeneeskunde & leider expertisecentrum GRZ Cordaan)
Over het innovatieve concept ‘het virtuele verzorgingshuis’. - Kirsty Lankreijer (Senior adviseur medisch servicecentrum NAAST)
Over de ThuismeetApp/Service waarmee COPD en cardiale patiënten thuis metingen kunnen verrichten, in plaats van HA(P) of ZKH.
Blok 3 – Verbetering van organisatie of inhoud triage
- Jojanneke Kant (Kaderhuisarts, medisch adviseur SMASH en partner Acute Zorg Experts)
Over triage zelfverwijzers overdag door de HAP. - Thera de Haan (Partner Acute Zorg Experts)
Over gezamenlijke triage door 112 en HAP-meldkamer. - Eveline van Rein (Arts-onderzoeker Traumachirurgie UMCU)
Over de TTApp waarmee patiënten sneller in juiste (level) traumacentrum kunnen komen. - Martijn Rhebergen (Onderzoeker bij Netwerk Acute Zorg Noordwest, ROAZ VUmc)
Over triagewijzer Acute psychiatrie waarmee aanrijtijden crisisdiensten worden verkort. Winnaar beste triage idee van NL 2018.
Blok 4 – Verbetering van pre-hospitale diagnostiek of expertise
- Martin Smeekes (Directeur GHOR/Ambulancezorg Noord-Holland Noord)
Over pre-hospitale INR-bepaling voor acute beroerte-patiënten. - Rudolf Tolsma (Verpleegkundig specialist RAV IJsselland)
Over pre-hospitale inzet van de HEART-score en troponine-bepaling voor acute cardiale patiënten. - Martijn Rutten (Huisarts & onderzoeker Radboud UMC)
FILMPJE: Over röntgendiagnostiek op de HAP’s en hoe dit belasting van de SEH’s kan verminderen.
